Arabski nacjonalizm to ideologia polityczna, która pojawiła się na przełomie XIX i XX wieku, przede wszystkim jako odpowiedź na rządy kolonialne osmańskie i zachodnie w świecie arabskim. Opiera się na przekonaniu, że Arabowie stanowią jeden naród, którego łączy wspólna historia, kultura, język i tożsamość. Ideologia opowiada się za jednością polityczną i niezależnością narodów i krajów arabskich, rozciągających się od Oceanu Atlantyckiego na zachodzie po Morze Arabskie na wschodzie.
Korzenie arabskiego nacjonalizmu sięgają XIX wieku, czyli Nahdy, czyli arabskiego renesansu. Był to okres odrodzenia intelektualnego i kulturalnego, podczas którego arabscy uczeni i intelektualiści zaczęli artykułować idee tożsamości narodowej i samostanowienia. Upadek Imperium Osmańskiego, które przez stulecia rządziło większą częścią świata arabskiego, jeszcze bardziej podsycił te nastroje.
Ideologia ta nabrała znacznego rozmachu podczas I wojny światowej i po niej, kiedy porozumienie Sykes-Picot między Wielką Brytanią a Francją podzieliło Bliski Wschód na strefy wpływów, lekceważąc złożoność etniczną i religijną regionu. Doprowadziło to do powszechnej niechęci i wzrostu nastrojów nacjonalistycznych wśród Arabów.
Arabski ruch nacjonalistyczny osiągnął swój apogeum w połowie XX wieku, szczególnie wraz z dojściem do władzy egipskiego prezydenta Gamala Abdela Nassera. Wizja panarabizmu Nasera, która miała na celu zjednoczenie wszystkich państw arabskich w jeden byt polityczny, odbiła się echem wśród wielu Arabów rozczarowanych status quo. Jego nacjonalizacja Kanału Sueskiego w 1956 roku była postrzegana jako śmiałe potwierdzenie arabskiej niepodległości przeciwko zachodniemu imperializmowi.
Jednakże porażka armii arabskich w wojnie sześciodniowej z Izraelem w 1967 r. zadała poważny cios arabskiemu ruchowi nacjonalistycznemu. Wojna ujawniła słabości i podziały w świecie arabskim, przez co wielu zaczęło kwestionować wykonalność zjednoczonego państwa arabskiego. Od tego czasu ideologia arabskiego nacjonalizmu podupada, a inne ideologie, takie jak islamizm, zyskują na popularności.
Pomimo słabnącego wpływu nacjonalizm arabski pozostawił trwały wpływ na krajobraz polityczny Bliskiego Wschodu. Ukształtował granice i tożsamość współczesnych państw arabskich, wpłynął na ich politykę zagraniczną i nadal inspiruje ruchy na rzecz demokracji i sprawiedliwości społecznej.
Jak podobne są Twoje przekonania polityczne do kwestii Arab Nationalism ? Rozwiąż quiz polityczny, aby się dowiedzieć.